De IT trends voor 2020

dinsdag 4 februari 2020

Elk jaar voorspelt Gartner tien trends in de technologie. Onlangs verscheen de editie voor 2020. Veiligheid en vertrouwen vormen de rode draad van de lijst. Spectaculairder: het is volgens Gartner de vraag hoe lang de mens nog ‘alleen maar mens’ is.

Gartner’s lijst verschilt niet bijzonder veel van die van vorig jaar, en dat is niet gek. IT heeft vaak een langere periode nodig volledig uit te rollen en in 2020 bevinden we ons middenin de evolutie van verschillende technologieën. Gartner verzamelt zijn voorspelling rond het thema van ‘people-centric smart spaces’, een verzamelnaam voor alle ruimtes waarin mensen leven en functioneren.

Transparantie en traceerbaarheid

Artificial intelligence en machine learning nemen steeds meer taken van mensen over. In 2020 worden, meer dan ooit, zelfs beslissingen genomen zonder tussenkomst van mensen. Om dat als maatschappij te accepteren en om de waarde van AI te kunnen omarmen, moeten we snappen hoe computers tot die beslissingen komen en weten wat de algoritmen met onze data doen.

Google weet veel van zijn gebruikers. Het bedrijf moet steeds transparanter zijn in hoe het data over mensen behandelt. Je kunt bij Google of Facebook opvragen welke sporen je digitaal nalaat, de zogenaamde breadcrumbs. Mensen willen weten wat de machines van hen weten, en wat die met de data doen. Google roept daarom ook via de Financial Times om regulering van AI. Topman Sundar Pichai geeft toe dat bedrijven als het zijne door zullen blijven ontwikkelen tot, of zelfs over, de grens van het ethisch toelaatbare, en dat regulering daarom noodzakelijk is.

Noah Harari schreef in ‘Homo Deus’ over banken die op basis van AI in de toekomst geen lening hoeven te verstrekken aan hen die zij niet waardig achten. Die doemgedachte maakt ons bang, omdat we controle verliezen. Terwijl computers geconcentreerder, harder en objectiever kunnen werken, dan mensen ooit zouden kunnen. In 2020 zijn computerprogramma’s meer dan ooit verantwoordelijk voor jouw digitale huishouden en uiteindelijk jouw leven. De vraag naar verklaarbare AI en traceerbare informatie is daarom groter dan ooit. Ook al schrijven computers besluitvorming in Java, C++ of andere code, we willen graag in mensentaal uitgelegd krijgen wat er gebeurt.

Democratisering

Met de groei van het vertrouwen in de toepassing van AI en machine learning zal ook de vraag naar inzetbaarheid ervoor toenemen. ‘Citizen Access’ is het gebruik van geavanceerde technologieën door mensen die er eigenlijk niet bijzonder veel expertise in hebben.

Stel: Je krijgt als auteur de opdracht een artikel te schrijven over consumentengedrag in 2021. Een paar jaar geleden zou je een data scientist bereid hebben moeten vinden zich te buigen over stapels data en tientallen algoritmes. We gaan toe naar een dienstverlening waarbij je een softwarepakket zou kunnen leasen die dat werk voor je uitvoert. Op een transparante en traceerbare manier, als we Gartner mogen geloven.

Wat Gartner’s stuk suggereert, en ik denk dat het niet zo zwart-wit is, is dat dit een vrij nieuw proces is. Ik denk dat het meer geleidelijk gaat. We zijn de afgelopen decennia van het moeilijke MS Dos, via de interface van Windows 3.11, naar steeds gebruiksvriendelijkere systemen gegaan. Ik geloof dat software altijd bezig is geweest zich te ontwikkelen in een richting waarin het taken van mensen over kan nemen. Dat die taken steeds gecompliceerder worden is logisch: processoren kunnen steeds meer. Algoritmes zijn steeds beter.

Wat volgens Gartner wél voor een volgende evolutie gaat zorgen, is het voorspellende vermogen van IT-toepassingen en software. Door machine learning gaan programma’s straks inzien wat gebruikers proberen te doen, nog voordat er op de knop is geduwd. Als tienduizenden gebruikers vóór jou, na ‘A’ ook ‘B’ zeiden, gaat de computer ervan uit dat het bij jou ook het geval zal zijn.

Upgrade voor de mens

Robocop liet in 1987 een soort 2.0 versie van de mens aan bioscoopgangers zien. Krap dertig jaar later zijn de features die agent Murphy onverslaanbaar maakten geen science fiction meer. Draagbare technologieën worden volgens Gartner ingezet voor werknemersveiligheid en werkgevers zetten draagbare elektronica in om focus en productiviteit onder werknemers te vergroten.

Niet alle upgrades hoeven echter ‘extern’ te zijn. In de gezondheidszorg kunnen artsen en chirurgen steeds meer en beter gebruik maken van technologie om (bijvoorbeeld) protheses aan te meten of hersenfuncties te verbeteren. Interessant hierin is de ethische kant van het verhaal. Niemand zal bezwaar hebben tegen de inzet van technologie om epilepsie te genezen. Pacemakers bestaan al jaren: ze reguleren de hartfunctie.

Maar gaan we akkoord als er een apparaatje beschikbaar is dat het mogelijk maakt voor iemand om zichzelf ‘slimmer’ te kopen? Een zoom-functie in de ogen? Een implantaat dat je langer wakker houdt? Mede door de ethische complicaties denk ik dat we nog ver verwijderd zijn van aanpassingen aan de mens die meer ‘luxe’ dan ‘noodzaak’ zijn.

Autonome apparaten

‘Vroeger’ waren er mensen nodig bij het bedienen van vrijwel alle apparaten. Stiekem zijn er al jaren machines in staat autonoom te opereren, zolang dat maar gebeurt in een door de mens gecontroleerde omgeving.

De komende tijd sturen we steeds meer uit zichzelf handelende machines de wijde wereld in. Bussen rijden al jaren lijndiensten zonder dat er een chauffeur aan te pas komt en die ontwikkeling zet door. Elon Musk voorspelde in april 2019 dat Tesla in 2020 de eerste zelfrijdende taxi’s de weg op stuurt. Eigenaars van een Tesla kunnen in de toekomst hun auto beschikbaar stellen aan derden, en zo een centje bijverdienen als ze zelf iets anders aan het doen zijn.

Wat door de massale connectiviteit van ‘the Internet of Things’ steeds vaker zal gebeuren, is de samenwerking van deze autonome apparaten. Een machine zou bijvoorbeeld een abnormale drukte in een stad waar kunnen nemen, bijvoorbeeld tijdens een festival. Die machine zou, zonder menselijke tussenkomst, proactief Tesla’s kunnen bestellen die massaal klaarstaan als taxi.

Blockchain biedt veiligheid

Of het nu de besproken apparaten zijn, de bepalende algoritmes of gewoon jouw persoonlijke data: de snelheid waarmee we door durven ontwikkelen wordt in ieder geval deels bepaald door de waargenomen veiligheid en transparantie van die technologieën. Blockchain gaat mensen helpen vertrouwen te hebben en houden in nieuwe IT-toepassingen.

We kennen blockchain technologie nu nog vooral van de crypto currency. Weet echter dat je de techniek in steeds meer bedrijfsprocessen tegen zult komen. Voor logistieke processen biedt blockchain de mogelijkheid informatie over elke stap in een keten vast te leggen, op een praktisch niet te hacken manier. Terwijl het juist een zo transparant mogelijk informatiesysteem is.

Van alle genoemde technologieën is die van blockchain misschien wel degene die het eerst ‘mainstream’ wordt. De praktische toepassing van een transparant, maar haast niet te hacken systeem klonk een paar jaar geleden nog als een utopie. Maar wen er maar aan: blockchain is binnenkort net zo’n gemeentegoed als ‘cloud service’, iets wat ons een paar jaar geleden ook nog als Chinees in de oren klonk.

The post De IT trends voor 2020 appeared first on Werktrends.